Almandien
Almandiengranaat – gewoonlijk kortweg almandien genoemd – is dieprood tot roodbruin van kleur; soms zelfs bruinzwart. Het is genoemd naar de oude stad Ala-bande in Klein-Azië (het huidige Turkije).
VEEL TOEPASSINGEN
Almandienkristallen zijn hard maar vrij bros; bij het slijpen gaan de randen gemakkelijk splinteren. Hierdoor zijn ze minder geschikt om te gebruiken als edelsteen dan andere kostbaardere granaten. Maar voor de industrie is almandien zeer waardevol. Ze worden daar gebruikt voor het maken van schuurpapier en -linnen en in polijsttrommels voor het polijsten van ongeveer even harde materialen.
Almandien is gewoonlijk donkerder dan pyroopgranaten en veel kristallen bevatten insluitsels die vaak bestaan uit rutiel of hoornblende. Als almandienkristallen met dergelijke insluitsels worden geslepen tot cabochons, vertonen ze vaak een mooie vierpuntige ster.
Donker gekleurde almandienkristallen worden vaak geslepen tot cabochon met een holle onderzijde. Er gaat dan meer licht door de steen, zodat de kleur wordt versterkt.
Almandiengranaten die niet tot cabochon worden geslepen, worden meestal geslepen in vormen met facetten, of tot kralen. Mengvormen worden ook wel geslepen. Zowel de kroon- als paviljoenfacetten worden geslepen in een hoek van 40 graden. Van mineralen kan alleen worden gezegd dat ze splijting vertonen, als alle kristallen van dat mineraal bij hoge druk splijten langs de zwakste vlakken. Onder bepaalde omstandigheden vertonen sommige almandienkristallen echter een beperkte mate van splijting.
Almandien wordt overal ter wereld gevonden in metamorf gesteente. Metamorfe gesteenten waren miljoenen jaren geleden oorspronkelijk stollings- of sedimentgesteenten. Maar onder invloed van grote hitte en druk zijn ze veranderd; soms onder toevoeging van nieuw materiaal.
Almandien komt vooral voor in gesteenten die veel mangaan bevatten, ook al zit er geen mangaan in almandien.
Almandien komt soms ook voor in bepaalde granieten en pegmatieten, evenals in de kleine, scherp begrensde contactzones met deze magmatische indringingsgesteenten. En ten slotte wordt almandien nog gevonden in zandige, alluviale afzettingen (zandige tot kleiige afzettingen van recent verweerd gesteente) in de vorm van ronde steentjes en korrels.
Behalve in de vorm van kristallen wordt almandien gevonden in grote, massieve knollen.
De belangrijkste almandien afzettingen zijn in Australië, Brazilië, India, Madagaskar, Sri Lanka en Tanzania. De grootste kristallen zijn gevonden in North Creek in de staat New York (Verenigde Staten).
Stergranaten, dat zijn kristallen die asterisme vertonen, worden op veel plaatsen gevonden; de beste exemplaren komen uit Idaho (Verenigde Staten). Kleine afzettingen zijn gevonden in Oostenrijk, Groenland, Italië, de Schotse Hooglanden en Zambia.
KENMERKEN
Evenals de andere granaten behoort almandien tot de silicaten. Het is een silicaat van ijzer en aluminium.
Alle granaten hebber een kubisch kristalstelsel – net als gewoon keukenzout – maar de kristallen zijn twaalfzijdig; deze kristalvorm wordt romboëder genoemd.
Almandiengranaten zijn gewoonlijk doorzichtig of ondoorzichtig. De glans varieert van glasachtig tot harsachtig. Doorschijnende almandienkristallen zijn zeldzaam en hebben een opvallende glans.
Almandien heeft een hardheid tussen 7 en 7,5 op de schaal van Mohs. Dit is weliswaar dezelfde waarde als die van de andere granaten, maar men beschouwt almandien toch als de hardste granaat (één van de beperkingen van de schaal van Mohs is, dat kleine verschillen in hardheid nauwelijks zijn weer te geven).
Almandien vertoont geen splijting, maar sommige kristallen hebben onder grote druk wel een splijtvlak. Als je er met een hard voorwerp op slaat, breekt almandien met een breukvlak dat lijkt op de binnenzijde van een schelp.
EIGENSCHAPPEN
Groep: Silicaten
Kristalstelsel: Kubisch
Chemische formule: Fe3AI2(SiO4)3
Hardheid: 7-7,5
Dichtheid: 4,1-4,3
Splijting: Geen
Breuk: Schelpvormig
Kleur: Rood
Streep: Wit
Glans: Glas- tot harsglans
Fluorescentie: Geen